Piet Buddingh'

Friday, February 22, 2008

"Internaat als leefgemeenschap"

Internaat als leefgemeenschap.

Het artikel betreft een verslag over de internaten op de scholengemeenschap "Kota Radja" van de Hervormde Zending in het toenmalige Hollandia- Ned. Nieuw- Guinea, met name over de Primaire Middelbare School en staat in "Onze Vacatures" nr. 38, dd. 18- 5- 1978

" Het beeld van joden en jodendom in het onderwijs"

Het beeld van joden en jodendom in het onderwijs.

Het artikel betreft een inleiding op een onderzoek naar catechetische methodes en staat in "Woord en Dienst" dd. 8- 6- 1985, pag. 254-255

"Arfakkers"

Over ervaringen van de auteur en zijn echtgenote, toen zij tijdelijk in Manokwari in het toenmalige Ned.Nieuw- Guinea woonden.
Het artikel staat in het vroegere onderwijsblad "onze Vacatures" nr. 23, dd. 12- 1- 1978

Friday, February 08, 2008

Het nederlandse imperialisme en kolonialisme in het Indonesische kinder- en jeugdboek (3)

De volgorde in dit hoofdstuk is dezelfde als aangegeven in deel 1.

6. Titelbeschrijving
"Merah- putih, Merah- putih"= 'Roodwit Roodwit' ; is bestemd voor de basisschool en samengesteld door Ibu Esthi m.w. De illustraties zijn van A.Resintha en de uitgever is Madira- Semarang. Het betreft de 4e druk van 1987 en kost Rp.1100,-.

Inhoudsbeschrijving
De vlag dient als achtergrond voor een jongen en een meisje op de openingspagina. Vervolgens staan kinderen in allerlei klederdrachten uit alle dlen van Indonesie gezamenlijk voor de vlag opgesteld. De vlag siert de drukke straat, de straaljagers van de luchtmacht, de marineschepen, de legerwagens en tanks van de ABRI tijdens een parade. Opkantoren, de scholen, het paleis van de president, overal wappert het vrolijke rood- wit:"Ik ben trots, dat ik een kind van Indonesie ben'.

Illustraties
Het omslag van het boekje is fraai geillustreerd, waarin het rood- wit domineert. De illustraties zijn groot, helder en vrolijk; zij ondersteunen het enthousiasme in de tekst.

Commentaar
De kleuters dragen het schooluniform van de lagere school: rood- wit, evenals de vlag. De boodschap is duidelijk: wel verscheidenheid, maar een rond de vlag; de 3 legeronderdelen beschermen het volk; allen zijn verenigd rond de vlag en de president in Jakarta.
De climax: het kind is terecht trots op zijn land en vindt zijn identiteit rond het symbool van de vlag.

7. Titelbeschrijving.
"Hari hari besar nasional"= 'Nationale feestdagen'. Verteller is Tri A, illustrator is Carmen Pra sodjo; de uitgever is Mandira- Semarang; het betreft de 3e druk van 1990 en kost Rp.1100,-.

Inhoudsbeschrijving (3)
Op elke pagina wordt een belangrijke figuur besproken, die zich verdienstelijk heeft gemaakt voor Indonesie, hetzij uit de tijd van voor 1940, hetzij uit de tijd van de Revolutie en aan wie een nationale feestdag is gewijd, zoals Kartini (21 april) en Ki Hajar Dewantara, die veel voor het onderwijs deed(2 mei). Daarnaast zijn heel belangrijk: 1 juni: Pancasila- dag, 17 augustus: onafhankelijkheidsdag, 1 oktober: waarop Pancasila/ Garuda demonstreert dat verpletterd wordt wie hem besmeurt, 5 oktober: de dag van de legeronderdelen, 10 november: heldengedenkdag.

Illustraties
Bij elke korte tekst behoort een passende illustratie; van personen wordt een portret gegeven; bij de dag van het leger stormen tanks, straaljagers, oorlogsbodems aan; bij heldengedenkdag is een gevechtssituatie afgebeeld met een brandende truck en een neerstortend vliegtuig;een soldaat vuurt naast een gesneuvelde kameraad.

Commentaar
De kwaliteit van de platen is van minder kwaliteit dan van de voorgaande kinderboeken. Dreigend is de plaat op blad 8: de grote vogel Garuda met het wapenschild domineert op een hoog voetstuk boven jongeren op de voorgrond; op het voetstuk staan hoogwaardigheidsbekleders!

Commentaar bij 4- 5- 6- 7
De vier prentenboeken hebben veel gemeenschappelijk: de auteurs verwachten identificatie van de kinderen met nationale figuren en symbolen. Zij trachten via het prentenboek in de hele archipel bij te dragen aan de eenheid van het land.
De gezinssituatie is in alle vier identiek: steeds een meisje en een jongen: versluierd wordt zo de campagne voor geboorteregeling ondersteund:"Dua anak-anak cukup": 'Twee kinderen is genoeg'. Met deze campagne boekt Indonesie ook op Java succes. Het taalgebruik is voor de beoogde doelgroep te abstract en doorgaans moeilijk.

8. Titelbeschrijving
"Pahlawanku"= 'Mijn held', in ' Bahasa Indonesia' voor klas 4 van de lagere school. De methode is geschreven door dra. Muchlisoh en de drs'en Makbul Hidayat en Sjarifuddin. De uitgever is Gramedia in 1989.

Inhoudsbeschrijving van het gedicht.
Les 5 in dit schoolboek opent met het gedicht"Pahlawanku"; het volgt hieronder in vertaling:


Mijn held

Hoorbaar is het gezoef van kogels
In de donkere morgen..dung..dung
Geschreeuw gekreun..
Twee.. helden uitgestrekt
Op een vruchtbare rivieroever

Ver weg is een vliegtuig te horen
Twee..drie kogels klinken
daarna nog

De stad sterft
Er komt niemand voorbij
Er is geen geluid
Er is geen leven

Deze dag zullen voortijdig sterven
Twee jonge mannen
Kogels doorboren hun borst
Zij sterven voor het land.

Commentaar
Het gedicht is vaag in de aanduiding van de gesneuvelden, degenen die schieten, de plaats en de tijd van het gebeuren. Daardoor kan het toegepast worden op allerlei situaties.
De interpretatie kan zijn: de gedoden zijn het zaad, zij liggen immers op een vruchtbare rivieroever, dat eenmaal zijn vruchten zal geven aan het vacerland.
In deze les komt ook de vlagceremonie op "Heldengedenkdag", 10 november, aan de orde. Het gedicht heeft dus zeker betrekking op de vrijheidsoorlog.

Globale beschrijving van
het boek als geheel
De plaatjes op het kaft gaan over Idul Fitri, als kinderen naar Javaanse traditie vergeving vragen voor verkeerde dingen, over de vlagceremonie, een bezoek aan het platteland en over een feodaal verhaal.

Commentaar
Alle thema's sluiten aan bij de Pancasila: heldenverering op 10 november, onderlinge verbondenheid tussen de bevolkingsgroepen als boeren en burgers, eerbied voor vader en moeder, tolerantie tegenover de godsdienst, i.v.m. 'hari Lebarab', goewd gedrag in het verkeer. De feodale traditie ontbreekt niet en heeft een uitstraling naar de gedragsdragers nu.
De opvoedende tendens is formeel gericht, nl. op gewenst gedrag. Niet toevallig worden toeristen getroffen door de vriendelijkheid van de bevolking.

9. Titelbeschrijving
"Kapitan Pattimura" en "Pattimura" in 'Bahasa Indonesia' voor klas 5 van de lagere school. De methode is geschreven door drs. Masmur Muslich. De uitgever is PT- Intan- Paruvara in Malang; het betreft de 2e druk van 1988.

Inhoudsbeschrijving van het verhaal van "kapitan Pattimura".
Hoofdstuk 1 van het schoolboekje opent met het verhaal en sluit af met het gedicht 'Pattimura'. Uit de tussenliggende taaloefeningen zal ik eenmaal citeren.
Het verhaal geeft een korte levensbeschrijving van de Molukse sergeant Thomas Matulessy (1783- 1817).
Hij ging op 15- jarige leeftijd in Hollandse dienst en werd sergeant. Na 1816 kwam de bevolking door afgedwongen herendiensten en verplichte levering van producten in opstand tegen de Hollandse kolonisator; die opstand begon in Saparua.
Matulesy koos de zijde van de bevolking en kreeg de rang van kapitan Pattimura. Eerst na een tweede aanval, en dan nog na aankomst van grotere aantallen soldaten met volledige uitrusting slaagden de Hollanders er in fort Duurstede te heroveren. Pattimura en anderen werden overgebracht naar Ambon. Kapitan Pattimura wees samenwerking met de Hollanders af. Een koloniaal Hollands tribunaal veroordeelde hem ter dood door ophanging; het vonnis werd voltrokken op 16 december 1817. Zijn laatste woorden waren:" Oude Pattimura's mogen verpletterd worden, maar steeds zullen jonge Pattimura's opstaan".

Commentaar
Als oorzaak van de opstand wordt genoemd uitbuiting van de bevolking door de kolonisator. Deherovering slaagt slechts door grotere aantallen soldaten met volledige bewapening; samenwerking met de kolonisator wordt afgewezen. En tenslotte: de strijd tegen het kolonialisme gaat door.
In de oefeningen wordt gewezen op het verschil in bewapening: bij Pattimura: klewangs, sabels en zwaarden; bij de Hollanders: geweren, pistolen en granaten. Het woord 'granat' is dik gedrukt. Het heroisme van de opstand wordt beklemtoond: de opstand werd met veel bloedvergieten onderdrukt. Dirct daarna volgt de zin: De proclamatie (Proklamasi weer dik gedrukt) van de bevrijding van de R.I. geschiedde op 17 augustus 1945: zie ook de datum van de terechtstelling van Kapitein Pattimura! Een ironische coincidentie is, dat de bekendste Nederlandse divisie de '7-december- divisie' was.

Het gedicht Pattimura
Het gedicht waarmee hfdst.1 afsluit, luidt in vertaling:

Pattimura

Oh held Pattimura
Jij hebt je waarlijk heel verdienstelijk gemaakt
Voor Indonesie
Land en volk

Jouw volk van Saparua
Leefde langdurig vol lijden
Onderdrukt, uitgebuit volgens
de Hollandse kolonisator een opstandeling

Jij verscheen om te verdedigen
Zonder hoop op betaling van een beloning
Jij volhardde in de marteling het lijden
Jij volbracht het offer van ziel en lichaam

Commentaar
In de eerste strofe wordt Pattimura direct geplaatst in het kader van het Indonesie- van- nu. Misschien gaat daardoor in het gedicht een vorm van beeldspraak schuil, nl. de pars- pro -toto: het deel dat exemplarisch/ metonymisch staat voor het geheel. Pattimura en het volk van Saparua staan exemplarisch voor land en volk van Indonesie.
De anti- koloniale opstelling uit zich sterk in de versregels:

Onderdrukt, uitgebuit volgens
de Hollandse kolonisator een opstandeling.

Inhoudsbeschrijving van het boekje als geheel
Het boekje bevat 6 lessen:
les 1: Pattimura
les 2: correct, welgemanierd verkeer
les 3: het kleine gezin
les 4: ik houd van Indonesie
les 5: dienstbaarheid in de kampong
les 6: de oorlog van streng gelovige moslims

Commentaar
De titels van de hoofdstukjes spreken een duidelijke taal: correct gedrag in het verkeer is wel nodig, als men denkt aan het verkeer in Surabaja en Jakarta.
Het kleine gezin bestaat natuurlijk uit 1 jongen en 1 meisje: dus anak2 cukup= 2 kinderen is genoeg.
Les 4 is innemend: het magnifieke berglandschap en sawah- panorama's bieden volop mogelijkheden het kind liefde voor het eigen land bij te brengen. Wie denkt ook niet aan liedjes als:"Waar de blanke top der duinen..."
De laatste les demonstreert de invloed van de Islam, ook in het onderwijs: onderwerp is de hoog oplaaiende onenigheid in de Minangkabau in de vroege 19e eeuw. (Zie hierna: no.20:"Tuanku Imam Bonjol").
Het boekje straalt welwillendheid uit ten aanzien van de eenheid van het land: nation- building staat centraal, wat iets anders is dan nationalisme. Het boekje is nadrukkelijk voertuig voor de ideeen over eenheid in de Pancasila.

10.Titelbeschrijving
"Pekerjaan Ibu"= 'Beroepen van moeder'; is geschreven door Ibu Esthi m.w. van Djoni Andrean voor illustraties. Het boekje is geschikt voor kinderen in klas 1/2 van de lagere school en uitgegeven door Mandira- Semarang. Het betreft de 2e druk van 1988 en kost Rp. 650,-.

Inhoudsbeschrijving
Opgesomd worden beroepen, die door vrouwen worden uitgeoefend, bv. op pagina 1:

Mijn moeder is een moeder, die het huishouden doet.
Wij vormen een gelukkige familie.

Genoemd worden beroepen als verpleegster, onderwijzeres, politie- agente, arts, boerin, journaliste. Telkens wordt een korte karakteristiek gegeven:

Mijn moeder is schrijfster van verhalen
Waarvan kinderen veel houden, evenals adolescenten.

Ook eenvoudiger beroepen als schoonmaakster en wasvrouw komen aan bod.

Illustraties
Op een plaat is het beroep afgebeeld en die tekening kan door de kinderen worden ingekleurd. Het kleurige omslag toont moeders in diverse beroepskleding.

Commentaar
Het boekje beoogt het kind via de moederfiguur een heldere identificatie- mogelijkheid aan te reiken met de samenleving. Alle kinderen zijn gelijkwaardige leden , evenals hun moeders dat zijn. En iedereen draagt bij aan het goed functioneren er van.
Het kind krijgt de beeldvorming overgedragen van een samenleving zonder sociale discriminatie.










.