Piet Buddingh'

Tuesday, May 26, 2009

'Leven en Lot' van Grossman

Leven en Lot

De roman "Leven en Lot" van Vasili Grossman heeft mij veel geleerd.
Heel helder werd mij de tekst van Jezus:"De mens is er niet voor de sabbath, maar de sabbath is er voor de mens". M.a.w.: de sabbath moet de mens dienen, en niet omgekeerd, dat de mens de sabbath moet dienen.
In het kader van het boek: vervang het woord 'sabbath' door 'de staat', en de strekking wordt duidelijk: 'de mens is er niet om de staat te dienen, maar de staat moet de mens dienen'. Dat wil zeggen in het boek, dat het nationaal- socialisme in Duitsland en het communisme in de Sovjet- Unie twee kanten van dezelfde medaille zijn, nl. twee tegengestelde, spiegelbeeldige kanten van de dictatuur.
Bij de gebeurtenis van de genezing van een verlamde man door Jezus op de sabbath kan ook een andere uitleg gegeven worden. Als de farizeeen bezwaar maken tegen de genezing op de sabbath, kan ook in overweging genomen worden, dat Jezus de man op de volgende dag genezen zou en daarmee de sabbath hebben ontzien. Deze mogelijkheid roept bij mij de vraag op, of het verhaal over de genezing van de man door Jezus op de sabbath een later ingevoegde episode is in de paulinische traditie, waarbij de joodse wetgeving rond de sabbath niet meer geldig is voor de leden van de eerste christelijke gemeenten, zie de brieven van Paulus; en daarmee zou aan deze richtlijn van Paulus een juridische grondslag gegeven zijn om de christelijke gemeenten te onderscheiden van de joodse synagoge. Maar de actuele interpretatie van de uitspraak in het boek van Grossman is wel heel origineel!

Heel opvallend is ook, hoe de nederlaag van Duitsland en de overwinning van de Sovjet- Unie diametraal verschillend uitpakten na 1945.
Duitsland, dat de nederlaag leed, begon aan het nieuwe traject naar de democratie en is na 60 jaar de sterkste democratie in Europa geworden met een hoge welvaart en een overtuigende leiderschapsrol in de EU.; de Sovjet- Unie zette het oude traject van voor 1941 voort, nl. het herstel en de versterking van de Stalinistische dictatuur met alle rampzalige gevolgen voor de bevolking, een lage levensstandaard, een hoog sterftecijfer, het nog decennia lang handhaven van de goelag- archipel en het verder achterop raken in ontwikkeling; na de overwinning van 1945 de diepe val van het hernieuwde, marxistische communisme! Over ironische paradoxen in de geschiedenis gesproken!